طرح تعطيلی موقت دانشگاهها برای مقابله با گسترش اعتراضات دانشجويی به بهانه مقابله با شيوع آنفولانزای خوکي؟

معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری معاونت دانشجويی اين وزارتخانه و معاونت دانشجويی وزارت علوم راهنمای مراقبت و کنترل بيماری آنفلوانزای نوع A (خوکی) را به مراکز دانشجويی سراسر کشور ابلاغ کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، اهداف اختصاصی در دانشگاهها و مجتمع های خوابگاهی برای مراقبت و کنترل بيماری آنفلوانزای نوع A (خوکی) شامل افزايش آگاهی دانشجويان، اساتيد و کارکنان در زمينه بيشگيری و مقابله با آنفلوانزا، کاهش موارد ابتلاء مرگ و مير و عوارض ناشی از پاندمي، کاهش گسترش بيماری در بين دانشجويان و اساتيد و کارکنان دانشگاهها و حفظ و نگهداری سرويسهای ضروری دانشگاهی و جلوگيری از تعطيلی کلاس های درس است.

دراين راستا کارگروه مقابله با بحران آنفلوانزا در سطح ملی تشکيل و کار خود را آغاز کرده است و برای محيط های دانشجويي، موظف به انجام وظايف زير شده است:

*آموزش دانشجويان، اساتيد و ساير کارکنان در خصوص رعايت موازين بهداشت عمومی با تأکيد بر موازين بهداشت فردی و جمعی جهت پيشگيری از آنفلوانزا

* تهيه و تأمين اطلاعات و دستورالعمل های لازم برای روسا و مديران و مسئولين بهداشتی دانشگاهها

* تهيه و تدوين برنامه آموزشی براساس مراحل پاندمی جهت تداوم فعاليتهای آموزشی با استفاده از تکنولوژی های مناسب و کارآمد

کارگروه مقابله با بحران پاندمی آنفلوانزا دارای يک کميته فنی است که وزارتخانه های علوم، تحقيقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در آن کميته عضو هستند.

اقدامات و فعاليتها

به گزارش مهر، با توجه به شرايط مذکور و اعلام همه گيری جهانی (پاندمی) آنفلوانزا و شيوع و انتشار بيشتر اين بيماری در فصول سرد سال از جمله پائيز و زمستان و با توجه به بازگشايی دانشگاهها در مهر ماه که تراکم بسيار انسانی را در کلاسهای درسی و کانون های دانشجويی موجب می شود، احتمال جدی بروز طغيان بيماری وجود دارد و لازم است روسا و مسئولان دانشگاهها با درک اهميت موضوع و جدی تر تلقی کردن خطر مذکور اقدامات زير را هرچه سريعتر و بدون فوت وقت انجام و نتايج را به معاونت سلامت اعلام کنند.

الف) برگزاری جلسات منظم برای بررسی پيوسته آخرين وضعيت بيماری در دانشگاهها و مجتمع های آموزشی و ارائه گزارش موارد بيماری به مراکز بهداشت شهرستان و استان

ب) اتخاذ سياستها، شيوهها و تصميمات لازم و فوری و متناسب با شرايط و برگزاری اولين جلسه بلافاصله و در اسرع وقت پس از دريافت اين دستورالعمل و ادامه جلسات بر اساس نياز

ج) تهيه و تدوين بستههای هشداري، آموزشی و اطلاع رسانی برای آموزش گروههای هدف و توزيع آن

د) اجرای جلسات آموزشی برای دانشجويان، کارکنان و اساتيد
سرفصلها و اهداف آموزشی بهداشتی برای دانشجويان، کارکنان و اساتيد
� آشنايی با بيماری و علائم بالينی آن
� راههای انتقال و کنترل
� رفتارهای پرخطر و راههای اجتناب از آنها
� رعايت موازين بهداشت عمومی به ويژه بهداشت فردی و جمعی به منظور پيشگيری از ابتلای به بيماری
� امتناع از حضور در تجمعات غير ضروری
� راههای پاک سازی و سالم سازی محيط و برقراری تهويه مناسب در فضاهای بسته
� تأثير سفرهای درون و برون کشوری بر انتقال و واگيری بيماری ونحوه تعامل با مسافران در خانواده و فاميل
� ضرورت اطلاع رسانی و خودداری از پنهان کاری موارد بيماری در خود و يا اعضای خانواده و بستگان
� راههای کمک به کاهش اضطراب عمومي، اندوه و پريشانی و تشويق و ترغيب افراد در ادامه صحيح و سالم فعاليتهای روزمره زندگی همراه با آسايش فکری
� چگونگی تشخيص، ارجاع و پی گيری موارد مشکوک و بيمار
آموزشهای ارائه شده بايد بتواند افراد شرکت کننده را برخوردار از رويکردها و رفتارهای بهداشتی کند
� افزايش آگاهی و دانش بهداشتی
� کمک به خودآگاهی افراد
� تغيير نگرش و رويکرد
� تغيير در رفتار جهت پيشگيری از ابتلا به بيماری
� اقدام در جهت تامين بهداشت محيط دانشگاهها

توجيه فوری روسای دانشگاهها، دانشکده ها و ساير مجتمعهای آموزشی نسبت به شرايط کنونی و ميزان خطر و لزوم رعايت و اجرای صحيح و دقيق کليه دستورالعملهای صادره و عمل به وظايف محوله قانونی و انساني، تعيين، ابلاغ و نظارت بر اقدامات ضروری که لازم است در قبل از بازگشايی دانشگاه توسط روسای دانشگاهها وعوامل مرتبط صورت پذيرد از جمله وظايفی است که بر عهده مديريت دانشگاهها قرار دارد.

� بيان ضرورت اقدام عاجل در تعمير و مرمت سازی فضای فيزيکی

� خريد و تأمين صابون مايع و مواد ضدعفونی به گونه ای که در همه حال سرويسها از صابون مايع برخوردار باشند و به طور روزانه سرويسهای بهداشت و حمامها در مراکز شبانه روزی ضدعفونی شوند

� اجرای جداول ابلاغی آموزشی و توجيهی

� نظارت و مراقبت جدی بر بهداشت محيط

� گزارش فوری موارد ابتلا و آخرين وضعيت به معاونت سلامت / بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی

اقدامات ضروری و فوری

1 - سالم سازی و مرمت عاجل فضاهای فيزيکی دانشگاه

2 - پيش بينی و تدارک صابون مايع و مواد ضدعفونی و تنظيف و پاکسازی روزانه سرويسها، آبخوری ها و حمامها

3- پيش بينی و سالم سازی سيستم بهداشتی دفع زباله در دانشگاه و مجتمع های خوابگاهی

4 - دستگيره درها، کليدهای آسانسور، کی برد کامپيوتر، ماوس ها بايد روزانه تميز شود

5- نظافت و پاکسازی روزانه کلاسها و سالنها و مراکز شبانه روزی بوسيله عوامل خدماتی

6- لزوم رعايت تهويه کامل کلاس در حين درس

7- توجيه پيوسته دانشجويان درعدم استفاده از وسايل شخصی يکديگر و يا دست دادن و روبوسی کردن و يا در آغوش گرفتن

8 - توجيه دانشجويان بر همراه داشتن دستمال و استفاده صحيح از آن در هنگام سرفه و عطسه

9- اطلاع رسانی پيوسته به دانشجويان ازطريق تهيه و توزيع محتوی آموزشی مکتوب مانند پوستر، پمفلت، تراکت و...

10- منع دانشجويان و کارکنان با علائم آنفلوانزا و يا مشکوک به ابتلای به آنفلوانزا و يا مشابه آنفلوانزا از حضور در کلاس درس و محيط دانشگاه و ارجاع آنها به مراکز بهداشتی - درمانی

توصيههای موکد برای دانشجويان آسيب پذير و ذخيره دارويی

1) دانشجويان آسيب پذير شامل مبتلايان به بيماری ريوی پيشرفته، دياليزي، وابسته به اکسيژن و آنهايی که دچار نقص سيستم ايمنی و يا نقايص متابوليک هستند حتی الامکان در خوابگاه کمتر اقامت داشته و يا در اتاقهای با تراکم کمتر مستقر شوند.

2) در اوج پاندمی سفرها و اردوها وگردهمايی ها لغو شود

3) روی ذخيره دارويی حداقل داروهای استامينوفن و بروفن تاکيد شود و تحت هيج عنوانی آسپيرين برای تب تجويز نشود

4) در محيط خوابگاهی حتی الامکان اتاق جداگانه ای (اتاق بيمار= SICK ROOM) جهت استقرار دانشجويان دارای علائم آنفلوانزا يا مشابه آنفلوانزا تا ارجاع به منزل ومرکز بهداشتی درمانی بيش بينی شود

5) اتاق بيمار بايد دارای تهويه مناسب و گرمايش مطلوب و امکانات استراحت مناسب باشد

6) جهت اطمينان خاطر بيشتر افرادی که دارای علائم احساس گرما يا تب، صورت بر افروخته و تعريق يا لرز نبايد به محيط آموزشی وارد شوند

7) پزشک مسئول خوابگاه بايد بر اساس تعاريف در نظام مراقبت بيماری ارائه شده توسط معاونت بهداشتی يا سلامت دانشگاه علوم پزشکی اقدام به طبقه بندی و در صورت لزوم ارجاع يا مرخصی افراد مشکوک اقدام کند

8) حتی الامکان به دانشجويان و اساتيد و ساير کارکنان پرخطر در مواردی که تعداد موارد آنفلوانزا يا مشابه آنفلوانزا بيش از 10 درصد کل دانشجويان (کلاس، دانشکده، دانشگاه، خوابگاه) است مرخصی داده شود تا کمتر در محيط حضور يابند

9) برگزاری کلاسهای آموزشی و جلسات پرسش و پاسخ مرتبط با آنفلوانزا ويژه دانشجويان و ساير کارکنان در هفته های نخست آغاز فعاليت آموزشی و با رعايت سرفصلهای مذکور در بندی از اين دستورالعمل و تنظيم و تکميل فرمتهای گزارشی و ارسال به مراجع مربوطه

10) مديران و سرپرستان مراکز و مجتمع های آموزشی شبانه روزی که از امکانات خوابگاهی و سلف سرويس برخوردارند، موظف به نظارت دقيق بر نظافت و بهداشت خوابگاهي، سلف سرويس، حمامها و عملکرد عوامل دست اندرکار پخت و پز و عوامل خدماتی

محدود کردن دانشجويان مقيم خوابگاهها و مراقبتهای درمانی برای افراد مشکوک به ابتلاء

1) مديران و سرپرستان مراکز شبانه روزی موظف هستند فضای مناسب خوابگاهی ايزوله در هر يک از بلوکهای خوابگاهی بطور مستقل پيش بينی و آماده کنند تا در صورت ابتلای هر کدام از افراد مقيم در خوابگاه که امکان عزيمت فوری به شهرستان محل سکونت نباشد، برای مدت محدود حضور در آن مرکز، صرفاً از چنين فضاهايی استفاده کنند.

2) افراد مشکوک يا بيمار تا 24 ساعت بعد از قطع تب بايد از حضور درکلاسها اجتناب کنند و در مورد افرادی که تب ندارند ولی آبريزش بينی دارند بايد تا قطع آبريزش بينی ايزوله باشند.

3) ماسک يکبار مصرف و دستمال کاغذی در اختيار بيماران قرار داده شود تا در هنگام تماس با ديگران از آن استفاده کنند.

4) قوانين دانشگاهها در خصوص جلسات غيبت دانشجويان تا هفت روز غيبت در زمان ابتلا به بيماری با دستور زمان استراحت مربوط به اين بيماری تطبيق داده شود.

5) در شرايطی که نياز به استراحت در منزل وجود دارد در صورت امکان آموزش دانشجويان از طريق پست الکترونيکی يا شيوه های ديگر آموزش از راه دور اعمال شود.

6) در صورت تب بالا، تنگی نفس، درد قفسه سينه و حال عمومی بد حتما به پزشک مراجعه کنند.

7) رعايت فاصله يک تا دو متری از فرد بيمار اهميت زيادی در پيشگيری از بيمار شدن و گسترش آن دارد.

اقدامات در شرايط افزايش شدت بيماری

� دانشجويان و مدرسان و کارکنان در صورت ابتلا به بيماری بايد تا 24 ساعت پس از قطع تب از حضور در کلاس درس خودداری کرده و به استراحت بپردازند.

� حتی الامکان کلاسهای درس با تعداد محدودتری از دانشجويان تشکيل شده و از تشکيل کلاسهای با ازدحام زياد پرهيز شود.

� در شرايط اوج بيماری و يا در شرايطی که تعداد مبتلايان در کلاس بالاست (بيش از 15 درصد جمعيت) بنا به تصميم کميته اجرايی استان يا شهرستان با هماهنگی رئيس دانشگاه کلاسها به مدت هفت روز تعطيل شده و آموزش از راه دور صورت پذيرد.

چگونگی انتقال بيماران از يک مرکز بهداشت و درمان به بيمارستان

� بيمار بايد با آمبولانسی که تجهيزات کافی دارد (به خصوص اکسيژن) انتقال يابد.

� يک تکنسين تعليم ديده همراه بيمار باشد.

� دهان و بينی بيمار با ماسک جراحی يا طبی در صورت امکان پوشانده شود.

� قبل از اعزام به بيمارستان اطلاع داده شود و چگونگی درمان بيمار ذکر شود.

� بعد از خروج بيمار از بيمارستان بايد کابين آمبولانس به نحو مناسب و فورا ضد عفونی شود.

� مواد ضد عفونی کننده مناسب برای سطوح استفاده شود.

تشکيل کميته اجرايی آنفلوانزا در دانشگاهها با ترکيب

رياست دانشگاه

معاون محترم دانشجويی و فرهنگی

مدير کل امور دانشجويی و مسئولان خوابگاهی و اداره تغذيه

مدير امور عمومی دانشگاه

مدير روابط عمومی

معاونت آموزشی دانشگاه

مدير امور فرهنگی و تربيت بدنی

وضعيت جمع آوری داده ها

موارد ابتلا در بخشهای سرپايي، بستری و ميزان مرگ و مير، موارد بروز بيماری و غيبت ناشی از آن در دانشجويان و کارکنان دانشگاهها در سيستم جمع آوری اطلاعات بر اساس فرمهای عملياتی مربوطه انجام خواهد شد.

علائم بيماری آنفلوانزای نوع A با منشاء خوکی (H1N1)
علائم اين بيماری مشابه علايم آنفلوانزای انسانی فصلی است و عبارتند از
� تب، سرفه، گلودرد، سردرد
� لرز، کوفتگی بدن
� احساس خستگی
� اسهال و استفراغ در بعضی از بيماران

موارد ارجاع بيماران به مراکز تخصصی و بيمارستان در بالغين
* تب بالا به مدت طولانی (بيش از 3 روز) خصوصاً اگر همراه حال عمومی بد باشد
* تنگی نفس
* نشانه های ديسترس تنفسی
* درد يا احساس فشار در قفسه سينه يا شکم
* سرگيجه ناگهانی
* گيجی
* استفراغ شديد يا مداوم
* در ابتدا علائم آنفلوانزا بهبود يابد ولی ناگهان تب و سرفه شديد عود کند
توصيه های مهم بهداشتی جهت کنترل عفونت
1- شستشوی مکرر دستها با آب و صابون
2- رعايت آداب بهداشتی تنفسی (پوشاندن جلوی دهان و بينی در هنگام عطسه و سرفه، استفاده از دستمال کاغذي، دفع بهداشتی دستمالهای مصرف شده با استفاده از ظرفهای زباله درب دار مجهز به کيسه زباله)
3- استراحت کافی و نوشيدن مايعات فراوان
4 - استفاده از دستکش در هنگام کار يا تماس با بيمار يا اشياء آلوده
5- استفاده از ماسک طبی يا جراحی معمولی در هنگام بيماری و يا در صورت لزوم ماسک مخصوص تنفسی در هنگام تماس با افراد بيمار
6- به حداقل رساندن تماس افراد بيمار با ديگران
7- تغذيه مناسب و مقوی
8- مراجعه به موقع به پزشک
هشدارهای مهم به دانشگاهها

به گزارش مهر، هرگونه تاخير يا کوتاهی در انجام مداخلات و مراقبتهای بهداشتی می تواند منجر به بروز همه گيری در دانشگاه و عواقب وخيم آن در سطح دانشگاه شود و غفلت در اين امر از هيچيک از مسئولين پذيرفته نيست. لذا توصيه موکد می شود که دقت جدی و کامل در مراقبت و پيشگيری و رعايت موازين بهداشتی به عمل آيد و معاونت آموزشی و معاونت دانشجويی وزارتخانه های متبوع و معاونت سلامت يا بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مسئول اجرا و نظارت بر انجام صحيح مفاد دستورالعمل خواهند بود.

توضيحی در مورد همه گيری های وسيع جهانی (پاندمی) بيماری آنفلوانزا

بيماری آنفلوانزا همه گيری های وسيع جهانی (پاندمی) ايجاد کرده است. عامل اين بيماری ويروسی است که قابليت بيماری زايی در حيوانات مختلف و انسان را دارد و از خصوصيات ويژه ويروس تمايل به تغييرات مکرر در ماده ژنتيکی آن است که می تواند به طور خفيف و يا شديد ايجاد بيماری کند و باعث توليد سوش جديدی می شود که برای سيستم ايمنی انسان کاملاً ناشناخته بوده و منجر به بيماری زايی و عوارض مرگ و مير فراوان و اپيدمی های گسترده و به طور حتم پاندمی خواهد شد. بر همين اساس برای آمادگی و مقابله با پاندمی 6 فاز تعريف شده که فاز ششم يعنی ورود بيماری به مرحله گسترده ای ( پاندمی يا همه گيری جهانی) است.

از ويژگيهای مهم اين بيماری انتشار بسيار سريع از طريق ذرات آلوده معلق در هوا يا مستقر بر روی سطوح اشياء و يا در محيط مرطوب است که لزوم مراقبتهای بهداشت فردی و جمعی را بيش از پيش ايجاب می کند. هرچند براساس تئوری های مطرح شده، گسترش اوليه ويروس (پاندمی) در بخشهای روستايی آسيا، خاورميانه و آفريقا مورد انتظار است اما با ظهور پاندمی ويروسي، طغيانهای محلی در نفاط مختلف جهان اتفاق خواهد افتاد و هيچ کشوری نمی تواند از ورود اين ويروس به داخل کشور جلوگيری کند.

در حال حاضر و بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO) اين بيماری به مرحله نهايی وارد شده و در مرحله جهان گيری و پاندمی قرار داد و با اعلام شرايط اضطراري، خواستار اقدامات و اتخاذ سياستهای ملی و فراگير کنترلی و بهداشتی کشورها شده است. بر همين اساس در کشور جمهوری اسلامی ايران و در سطح ملی برنامه جامع آمادگی مقابله با پاندمی آنفلوانزا با هدف کلی طرح جامع ملی آمادگی مقابله با پاندمی آنفلوانزا، کاهش موارد ابتلاء، مرگ و مير و عوارض ناشی از آنفلوانزا طراحی و به اجرا گذاشته شده است.

7 مهر